وبلاگ

 معرفی، نقد و بررسی استارتاپ‌ های ساختمان در ایران

در بین استارتاپ‌ های صنایع مختلف، آنهایی که مستقیم یا غیر مستقیم با ساخت‌ و ساز مرتبط هستند، طی سال‌ های اخیر، رشد چشمگیری داشته‌ اند. بخش عمده‌ ای از فعالیت‌ های استارتاپی در این بخش، در زمینه خرید، فروش، رهن و اجاره ملک بوده است که غالبا در رده استارتاپ‌ های نیازمندی‌ ها‌ طبقه‌ بندی می‌ شود. برخی از این استارتاپ‌ ها که در قالب اپلیکیشن، به کاربران خدمات ارائه می‌ دهند، مختص املاک اعم از آپارتمان، زمین، ویلا، کارگاه، مغازه و نظیر آن هستند و به طور اختصاصی می‌ توان آنها را استارتاپ‌ های ساختمانی یا املاک نامید اما در برخی دیگر، مسکن، تنها یکی از طبقه‌ بندی‌ های موجود است.

گسترش استارتاپ‌ های صنعت ساختمان موجب شده دامنه فعالیت آنها از خرید و فروش و اجاره مسکن به سمت مصالح ساختمانی، مدیریت ساختمان و سامانه‌ های قیمت‌ گذاری ملک نیز گسترش یابد. در این میان، فرصت‌ ها و موضوعات جدید برای رشد فعالیت‌ های استارتاپ‌ ها و اپلیکیشن‌ های حوزه ساخت‌ و ساز در زمینه‌ هایی مانند‌ شناسایی خانه‌ های خالی، ایجاد شرکت‌ های اجاره‌ داری حرفه‌ ای و الکترونیکی در حوزه مسکن، روش‌ های تسهیل روند معاملات مسکن، مسائل حقوقی معاملات مسکن و… ایجاد شده است.

در حال حاضر، ده‌ ها استارتاپ در زمینه ساخت‌ و ساز شامل قبل، حین و پس از ساخت‌، در سراسر کشور فعالیت می‌ کنند که اغلب آنها، استارتاپ‌ ها و اپلیکیشن‌ های املاک یا مرتبط با آن هستند. از آنجا که پرداختن به تمام استارتاپ‌ های این حوزه، در این نوشتار میسر نیست، تنها برخی از استارتاپ‌ های مشهور فعال و موثر در عرصه خرید، فروش، رهن و اجاره مسکن، معرفی، مقایسه، نقد و بررسی شده‌ اند.

1 – استارتاپ دیوار: بزرگ‌ ترین

دیوار هر چند یک اپلیکیشن نیازمندی‌ آنلاین است اما بخش زیادی از محبوبیت خود را مدیون آگهی‌ های مسکن و نیازمندی‌ های بخش املاک است. شاید بسیاری از مردم، حسام آرمندهی و رضا محمدی کارآفرینان ایرانی را نشناسند، اما «دیوار» را که محصول تفکر و اندیشه آنهاست و در سال 92 راه‌ اندازی و امتیاز آن توسط شرکت آگه‌ پردازان هوشمند ثبت شده، می‌ شناسند. دیوار اکنون به همراه اول و مشاور مورد اعتماد کاربرانی تبدیل شده که با نیازمندی‌ های اینترنتی سروکار دارند و به دنبال خرید و فروش کالاهای نو و دست دوم هستند. این وب‌ سایت، در توییتر، خود را «بزرگ‌ ترین پایگاه خرید و فروش بی‌ واسطه» توصیف کرده است.

به گفته مسئولان دیوار در اوایل سال 98، این اپلیکیشن بیش از 23 میلیون کاربر دارد و حدود 380 هزار کسب‌ و کار از خدمات این پلتفرم استفاده می‌ کنند. استارتاپ دیوار، طی هفت سال گذشته، محبوبیت بسیاری کسب کرده و همه افراد اعم از مردم عادی یا بنگاه‌ های املاک، می‌ توانند با استفاده از امکانات آگهی رایگان دیوار، مشخصات ملک خود را برای خرید، فروش و اجاره، وارد کنند. گسترش آگهی‌ های املاک دیوار در استان‌ های مختلف شامل شهرهای بزرگ و کوچک، بر موفقیت آن افزوده است.

تاثیرگذاری استارتاپ دیوار در حوزه مسکن تا حدی است که بارها، آشفتگی بازار مسکن و افزایش سرسام‌ آور قیمت‌ ملک طی سال‌ های اخیر از جمله امسال (99) ناشی از قیمت‌ های کاذب و سودجویی دلالان از آگهی‌ های آن اعلام شده است. از این‌ رو دستور توقف اعلام قیمت خرید، فروش و اجاره مسکن توسط مقامات قضایی برای این وب‌ سایت و برخی اپلیکیشن‌ های پرنفوذ املاک، صادر و «قیمت توافقی» جایگزین آن شد. اپلیکیشن دیوار نیز اعلام کرد اصلاحات لازم را در پلتفرم خود ایجاد کرده و قوانین سخت‌ گیرانه‌ برای احراز هویت آگهی‌ دهندگان، در نظر می‌ گیرد تا دست اخلال‌ گران بازار مسکن کوتاه شود. با توجه به تعداد کاربران، وسعت و تاثیرگذاری آگهی‌ های اپلیکیشن دیوار در بازار املاک، این استارتاپ، هرچند ویژه صنعت ساختمان نیست، اما از موثرترین و پرقدرت‌ ترین استارتاپ‌ های نیازمندی و مرتبط با حوزه ساخت‌ و ساز است.

2 – استارتاپ شیپور: شیرین‌ ترین

شیپور که از مرداد ماه 1391 با موضوع نیازمندی های آنلاین راه‌ اندازی شد، از رقبای اصلی دیوار است و برند تجاری آن به نام شرکت نت تجارت اهورا ثبت شده است. به گفته مسئولان شیپور، این استارتاپ در زمینه «خرید و فروش خودرو، املاک، آپارتمان، گوشی موبایل، تبلت، لوازم خانگی، لوازم دست دوم، استخدام و هر چه فکر کنید!» فعالیت می‌ کند. املاک در دسته‌ بندی‌ های خدمات شیپور، جایگاه ویژه‌ ای دارد و هدف اصلی آن، ارتباط مستقیم خریدار و فروشنده است. شیپور با ثبت آگهی رایگان برای خرید، فروش، رهن و اجاره در نقاط مختلف کشور، رقابت شدیدی با دیوار دارد و برجستگی رنگ‌ قرمز در اپلیکیشن دیوار و رنگ آبی در اپلیکیشن شیپور و رقابت این دو استارتاپ در حوزه نیازمندی‌ ها خصوصا املاک، یادآور رقابت تیم‌ های فوتبال پایتخت، پرسپولیس و استقلال است که هرکدام حامیان خاص خود را دارند با این تفاوت که برخی کاربران، استفاده توامان از خدمات هر دو اپلیکیشن را در کنار هم توصیه می‌ کنند.

با این حال، علی رغم تبلیغات تلویزیونی و محیطی گسترده شیپور با تاکید بر تعبیر «معامله شیرین»، یک گزارش فصلی در زمستان 98، بیانگر رشد دیوار و افت شیپور در حوزه آگهی‌ های مسکن است. تحلیل استارتاپ ملک‌ رادار درباره آگهی‌های بازار املاک، از جمله آگهی‌ های ملکی روی پلتفرم‌ های دیوار، ‌شیپور و… نشان می‌ دهد در زمستان، وب‌ سایت دیوار، بیش از 67 درصد بازار آگهی‌ های آنلاین مسکن را در اختیار داشته و شیپور با روند کاهشی، از سهم 28 درصدی در تابستان، به 23 درصد رسیده است.

3 – استارتاپ آی ‌هوم: جامع‌ ترین

آی‌ هوم، سامانه جست‌ و جوی املاک به همراه اطلاعاتی نظیر موقعیت شهری و دسترسی به سرویس‌ های حمل‌ و نقل عمومی است. این استارتاپ در سال 94، توسط محمدحسین رفعت‌ نژاد راه‌ اندازی شده است. آی‌ هوم که خود را «جامع‌ ترین وب‌ سایت املاک کشور» نامیده، این شعار را خطاب به آژانس‌ ها و مشاوران املاک برگزیده است: «با بسته‌ های متنوع آی‌ هوم به مشتری‌ های بی‌ نظیر و فراوان برسید.» در معرفی اپلیکیشن آی‌ هوم برای نصب روی گوشی همراه، ذکر شده که این نرم‌ افزار شما را به کامل‌ ترین بانک ذخیره فایل‌ های املاک کشور و آژانس‌ های فعال ارتباط می‌ دهد. با این همه، استارتاپ آی‌ هوم با دو چالش‌ اساسی زیر از نظر کیفیت، دامنه خدمات و نیروی انسانی مواجه شده است:

اول اینکه هرچند آی‌ هوم از عنوان جامع‌ ترین وب‌ سایت و پرتال املاک کشور استفاده می‌ کند اما بررسی وب‌ سایت و خدمات آن نشان می‌ دهد که آی‌ هوم، بیشتر محدود به استان‌ های تهران و البرز است و دامنه فعالیت آن گسترده نیست. جستجوی ملک در سایر شهرهایی که در سایت ذکر شده، نیز بعضا نتیجه‌ ای به دنبال ندارد!

دوم اینکه طبق گزارش‌ های رسانه‌ ای، اواخر بهمن‌ ماه 98، استارتاپ آی‌‌ هوم، تعداد زیادی از نیروهای خود را تعدیل کرد که دومین تعدیل طی دو ماه بوده است. رفعت‌ نژاد، مدیرعامل اسبق این استارتاپ با نارضایتی از این وضعیت گفت کمتر از 40 نفر از نیروهای این استارتاپ باقی ما‌نده‌ اند. ظاهرا آی‌ هوم، پیش از این حدود 170 پرسنل داشته است. علیرضا نصری، مدیر عامل آی‌ هوم، پس از انتشار  خبر تعدیل گسترده نیروهای این شرکت، اعلام کرد که آی‌ هوم با سرمایه‌ گذاری دیوار رسما به زیر پرچم یکی از مجموعه‌ های موفق هلدینگ هزار دستان رفته است. به گفته وی، حدود 70 نفر از نیروهای فعال بخش عملیات و فروش تعدیل شدند و تعداد نفرات فعلی حدود، 80 نفر است. از نگاه مدیر عامل فعلی، بخشی از تمرکز این مجموعه در آینده، روی محصول جدیدی است که هدفش افزایش کیفیت آگهی‌ های آنلاین املاک در پلتفرم‌ های آی‌ هوم و دیوار است. این محصول با تمایز میان آگهی‌ هایی که عکس‌ ها و اطلاعات‌ شان، واقعی و کامل است، در هزینه‌ های بازدید حضوری از ملک، صرفه‌ جویی می‌ کند و فرایند انتخاب و مقایسه‌ را تسهیل می‌ نماید. بر این اساس، سال گذشته، ادغام دیوار و آی‌ هوم برای ساماندهی بخش املاک با حفظ برندهای جداگانه صورت گرفت.

4 – استارتاپ آلونک: شفاف‌ ترین

آلونک، سامانه‌ ارتباطی است که با هدف توسعه بسترهای مجزا برای مشاوران املاک، مدیران املاک و متقاضیان ملک توسط میلاد بازدار و علیرضا اشکان در سال 95 تاسیس شد. در جلسه رونمایی از این سامانه اعلام شد که بیش از 15000 مشاور و 1300 آژانس املاک در حال همکاری با این مجموعه هستند. این استارتاپ، شعار «لطفا خانه‌ دار شوید» را برگزیده و در وب‌ سایت خود آلونک را پلتفرمی قابل‌ اعتماد و پیشرو در بازار املاک و مستغلات معرفی کرده که هدفش، توانمند سازی مردم برای رسیدن به «خانه اید‌ه‌ آل» و اتصال آنها به حرفه‌ ای‌ ترین مشاوران املاک است. آلونک همچنین دلیل فعالیت خود را به عنوان یک شرکت نوآور، بیشتر شدن شفافیت و اعتمادزایی در بازار املاک و مستغلات عنوان کرده است. بر اساس اظهارات مسئولان این سایت، استارتاپ آلونک، با آموزش مشاوران املاک و سنجش کیفی عملکرد و خدمات‌‌ شان و بررسی نظرات کاربران، حرفه‌ای‌ ترین کارشناس را به کاربر پیشنهاد می‌ دهد. همچنین آلونک با تکنیک‌ های داده‌ کاوی، ابعاد گوناگون بازار مسکن را تحلیل کرده و گزارش‌ های فصلی و سالانه ارائه می‌ دهد و اطلاعات شهری و فرهنگی محله‌ های مختلف را برای تسهیل تصمیم‌ گیری کاربران عرضه می‌ نماید.

رقابت‌ شدید بین آلونک که از حمایت مشاوران املاک برخودار بود با دیوار، موجب شد حسام عقبایی، رئیس وقت اتحادیه مشاوران املاک در آذر ماه 95، اعلام کند به‌ واسطه دفاع از صنف خود، اپلیکیشن دیوار را به دلیل حذف مشاوران املاک، خراب می‌ کند! اظهاراتی که اینک، بعد از چهار سال نشان می‌ دهد، ادعایی بیش نبوده است. براساس اظهارات وی در پاییز چهار سال قبل، 12 هزار دفتر مشاور املاک در شهر تهران وجود داشته که با آگهی های سایت دیوار، ضرر کرده‌ اند زیرا در معاملات مسکن نباید واسطه را حذف کرد. عقبایی با دفاع از آلونک گفته بود اقدام اصولی، روش نرم‌ افزار آلونک است چون با مشاوران املاک در ارتباط است.

بعد از تمام کشمکش‌ ها، در نهایت مهر ماه سال 97، خبر ادغام استارتاپ آلونک به عنوان مجموعه‌ ای که در حوزه مشاوران املاک قدرت بازار را در اختیار دارد و شیپور، استارتاپ قدرتمند در زمینه نیازمندی‌ های آنلاین به‌ ویژه متقاضیان ملک، منتشر شد تا با توسعه بازار خود با رقبای این بخش، دست‌ و پنجه نرم کنند.

5 – استارتاپ کیلید: هوشمندترین

کیلید، «سامانه هوشمند مسکن» با تمرکز بر سه محور خرید، رهن و اجاره، قیمت خانه شما، تیر ماه 97 توسط علیرضا ذوالفقاری، به عنوان مدیرعامل این استارتاپ، رونمایی شد. ایجاد بستر آنلاین برای مرتفع ساختن نیازهای عرضه‌ کنندگان و متقاضیان مسکن، به عنوان یک One-Stop Shop و ارائه ابزارهای لازم برای مشاوره تخصصی مسکن به مشاوران، دلیل ایجاد این استارتاپ عنوان شده است. به گفته مدیر عامل کیلید، سیستم ارزیابی هوشمند قیمت خانه، شاخص کیلید و فرصت‌ های بازار مسکن از جمله تمایزهای فعالیت این وب‌ سایت است. از نظر مدیران کیلید، چنین سامانه‌ ای برای اولین بار در ایران پیاده‌ سازی شده و در کنار هوش مصنوعی که برای نخستین بار در بازار مسکن ایران به کار گرفته شده، امکان استفاده از تکنولوژی Web Mapping و AR نیز در اپلیکیشن کیلید گنجانده شده است. با استفاده از مدل‌ های محاسباتی و یادگیری ماشین و نیز اطلاعات و ابزارهای این سامانه، پیش‌ بینی صحیح از وضعیت بازار و کاهش ریسک معاملات اتفاق می‌ افتد.

شعار کیلید این است: «کافی است کدپستی ده رقمی یا آدرس دقیق ملک مورد نظرتان را در سامانه وارد کنید، تا بدون نیاز به هیچ رفت‌ و‌ آمدی از یک مرجع قیمت‌ گذاری هوشمند بهره‌ مند شوید.» اگرچه این موضوع، شبهه‌ هایی را درباره اتصال کیلید به منابع انحصاری مطرح کرده اما مسئولان این استارتاپ معتقدند تکنولوژی برآورد هوشمند قیمت این استارتاپ (AVM) براساس فناوری‌ های هوش مصنوعی و بیگ‌ دیتا با توجه به ویژگی‌ های ملک و داده‌ های آماری مستند، قیمت دقیق آن را محاسبه می‌ کند. همین موضوع، موجب شده تا کیلید علی‌ رغم حضور اندک دو ساله‌ اش در بازار، رقیب جدیدی برای استارتاپ‌ های املاک و صنعت ساختمان باشد.

6 – استارتاپ ایران‌ فایل: قوی‌ ترین

ایران‌ فایل یا سامانه شبکه نوین مسکن ایرانیان که خود را «قوی‌ ترین موتور جستجوی املاک و مستغلات» می‌ نامد، وب‌ سایت تخصصی خرید و فروش آپارتمان، و رهن و اجاره مسکن است. علی دارابیان، متخصص حوزه نرم‌ افزار، بنیانگذار ایران‌ فایل است. براساس اطلاعات وب‌ سایت این سامانه، دلیل راه‌ اندازی ایران‌ فایل، نقصان یک پرتال تخصصی در کشور است که بتواند در زمینه املاک و مستغلات اطلاع‌ رسانی و خدمات ارائه نماید و بر پایه تحلیل این اطلاعات، در زمینه ساخت‌ و ساز مسکن، به‌ صورت علمی و برای طبقات مختلف جامعه، تخصص لازم را داشته باشد. بر این اساس، ایران فایل به گفته خودش، با توجه به سابقه درخشان در صنعت ساختمان، قوی‌ ترین موتور جستجوی املاک و مستغلات را در اختیار دارد. این استارتاپ، رسالت خود را به عنوان یک پرتال تخصصی و سازنده معتبر در امر صنعت ساختمان، تغییر ساختار سنتی خدمات املاک به یک روش مدرن و کاملا علمی عنوان کرده است. جستجوی آنلاین املاک، امکان ارتباط با مالکین، اطلاع‌ رسانی تخصصی از اخبار روز مسکن و شهرسازی و ثبت رایگان آگهی املاک از خدمات این استارتاپ به شمار می‌ رود.

7 – استارتاپ اسکانو: بین‌ المللی‌ ترین

آوای اسکان نوین شرق (اسکانو)، نرم‌ افزار و اپلیکیشن جستجوی هوشمند است که در سال 93 تاسیس شده است. نیما ترابی، شهرام شاهکار و حامد معدن‌ نژاد از جمله مدیران عامل این شرکت استارتاپی بوده‌ اند. این استارتاپ در بلاگ خود، اسکانو را نخستین وب‌ سایت جست‌ و جوی هوشمند ملک با استانداردهای بین المللی در ایران نامیده و هدف خود را رتبه نخست در ارائه خدمات آنلاین در حوزه مسکن ذکر کرده است. اسکانو اعلام کرده با برخورداری از بانکی جامع از اطلاعات، به کاربران این امکان را می‌ دهد که ملک موردنظرشان را برای خرید یا اجاره، انتخاب و کمتر از چند دقیقه آپارتمان، زمین، خانه، دفتر، مغازه و دیگر املاک دلخواه خود را پیدا کنند. ثبت آگهی رایگان، ابزار جستجوی دقیق، تصاویر کامل از ملک، جزئیات کامل، اتصال به انواع دستگاه‌ ها و تماس مستقیم از جمله ویژگی‌ های کلیدی اپلیکیشن اسکانو عنوان شده است. همچنین وبلاگ این مجموعه، اخبار و تحلیل‌ هایی درباره مسکن و برخی حوزه‌ های دیگر ارائه می‌ کند.

8 – استارتاپ دودوتا: ایمن‌ ترین

دودوتا، وب‌ سایتی برای جستجوی رایگان املاک است. استارتاپ دودوتا در معرفی‌ اش خود را یک وب‌ گاه اینترنتی معرفی کرده که جستجوگران، فروشندگان و اجاره‌ دهندگان ملک، می‌ توانند از امکانات آن به صورت رایگان بهره مند شوند. دودوتا تاکید کرده که مشاور املاک نیست و از طرف مشاوران املاک پشتیبانی نمی‌ شود و مشاوران املاک مانند سایر افراد می‌ توانند از تمام امکانات آن استفاده نمایند. بنابر اظهارات مسئولان دودوتا، کلیه اطلاعات و داده‌ های کاربران به صورت کاملا ایمن نگهداری می‌ شوند و رمزگذاری برخی اطلاعات حساس به گونه‌ ای است که حتی برنامه نویسان اصلی این مجموعه نیز به آنها دسترسی ندارند. همچنین داده‌ هایی که به درخواست کاربر نمایش داده می‌ شود،‌‌ فقط از طریق وب‌ گاه دودوتا و جستجوگرهای اینترنتی محبوب قابل جستجو هستند.

مهمترین فاکتورها برای خرید و یا اجاره ملک از نظر دودوتا عبارتند از: قیمت، موقعیت جغرافیایی، نقشه و طرح ساخت، مساحت، قدمت و امکانات ملک. همچنین دلیل اکثر بازدیدهای حضوری خریداران از ملک، فقط برای بررسی موقعیت جغرافیایی و نقشه ساخت ملک است. طبق آمار در بیش از 90 درصد بازدیدها، خریداران در نگاه اول از معامله صرف نظر می‌ کنند. نمایش محل دقیق املاک روی نقشه، امکان اضافه کردن عکس ملک به فایلینگ، سهولت استفاده، مخزن کامل اطلاعات مربوط به ملک، سرویس اینترنتی، امکان بازدید مجازی و نیز تجمیع فایلینگ‌ های مشاوران املاک و مالکان، از جمله خدمات این مجموعه عنوان شده است.

9 – استارتاپ شابش: باکیفیت‌ ترین

شابش، وب‌سایت و اپلیکیشن تخصصی درج آگهی‌ های املاک زیرنظر شرکت تجارت شخص به شخص ایرانیان است.که سال 94 راه‌ اندازی شده است و مدیرعامل آن شهریار هژبر است. شابش خود را «باکیفیت ترین وب‌ سایت آگهی املاک کشور» نامیده است. این مجموعه، وب‌ سایت و اپلیکیشن تخصصی درج آگهی‌ های املاک توسط مشاوران املاک در زمینه آگهی‌ های خرید و فروش، رهن و اجاره انواع املاک مانند آپارتمان مسکونی، اداری، تجاری، ویلا و… است. شابش اعلام کرده به سرعت در حال تبدیل شدن به یک مرجع اینترنتی برای عموم در ایران است.

10 – استارتاپ دلتا: اولین

دلتا به گفته مسئولان آن، اولین سایت ملکی در ایران است که سال 83 توسط محمد تقوی تاسیس شده است اما راه اندازی اپلیکیشن موبایل دلتا (نسخه اندروید) و طراحی نسخه وب نرم افزار ملکی دلتا ویژه آژانس‌ های املاک در سال 94 صورت گرفته است. همچنین انتشار نسخه اندروید و IOS نرم افزار موبایل دلتا ویژه کاربران و انتشار نسخه اندروید نرم افزار موبایل دلتا ویژه مشاوران املاک در کافه بازار در سال 96 انجام شده است. این سایت، خود را بهترین مرجع برای ثبت آگهی فروش، رهن و اجاره ملک می‌ داند و متقاضیان خرید و اجاره مسکن می‌ توانند با جستجو در سایت دلتا ملک مورد نظر خود را بیابند. همچنین راه‌ اندازی سایت deltahome برای اجاره ملک به اتباع خارجی در سال 89، از دیگر اقدامات این مجموعه است.

علاوه بر استارتاپ‌ های یاد شده که هرکدام مزیت رقابتی و شعار خود را بر روی بخش‌ هایی از علایق کاربران حوزه املاک اعم از خریداران و فروشندگان عادی یا مشاوران املاک قرار داده‌ اند، بسیاری از استارتاپ‌ های دیگر نیز طی سال‌ های اخیر، در این عرصه، بروز و ظهور یافته‌ اند. همچنین شرکت‌ های سنتی فعال‌ در صنعت ساخت‌ و ساز با توجه به سابقه طولانی‌ شان در حوزه املاک، از لاک سنتی خود خارج شده‌ اند تا جوانانِ دیروز صنعت ساختمان نیز با رونمایی از اپلیکیشن‌ ها و استارتاپ‌ ها، آماده رقابت فشرده با جوانان امروزِ صنعت نرم‌ افزار در قالب شرکت‌ های نوپای آنها باشند. 

نوشته 10 نرم افزار برتر خرید و فروش ملک در ایران اولین بار در مرکزآهن. پدیدار شد.